Украинада, эки тараптын өлүмү боюнча күнөөлүү

Миңдеген адамдардын өмүрүн алган Украиналык жаңжалда эки тарап тең согуш эрежелерин такай бузушат, ага ылайык, беймарал иш таштоолорду жана кол салуу үчүн калк жыш жайгашкан аймактарды пайдаланууну камтыйт, деп айтылат Amnesty International укук коргоо уюмунун жылдык отчетунда.

Эл аралык Мунапыс уюму жыл сайын 160 мамлекетте адам укуктары кандайча сакталаарын карап чыгат.

Отчетто орус бийлиги сөз эркиндигине жалпыга маалымдоо каражаттарына көзөмөлдү күчөтүү, коммерциялык эмес уюмдарга (КЭУ) чет элдик агент макамын берүү жана оппозиция активисттерин адилетсиз түрмөгө кесүү жолу менен көзөмөлдү күчөткөнү белгиленген.

Эгерде эч кандай макулдашылган чара көрүлбөсө, Россия, Украина жана башка мурдагы советтик республикалардын келечеги жакшы натыйжа бербейт, деп белгилейт Эл аралык Мунапыс.

«Украинада орусиячыл козголоңчу күчтөр жана регулярдуу армия күчтөрү, ошондой эле ыктыярдуу батальондор ок атышууга кабылган жарандарга анчалык кам көрүшкөн жок. Эки тарап тең мыкаачылык үчүн күнөөлүүлөрдү жоопко тартууну каалаган эмес», — деп айтылат билдирүүдө.

Мунапыс Россияга дагы, Украинага дагы терс көрүнүштү берет, муну эске алуу менен:

• Украинанын чыгышындагы жай тургундардын өлүмүнүн жана гуманитардык кырдаалдын андан ары начарлашынын коркунучу бар;
• Россиядагы экономикалык кыйынчылыктар жана Украинадагы жаңжалдан улам Батыш менен мамилелердин начарлашы Кремлдин башкача ойлорго байланыштуу тынчсыздануусун күчөтөт;
• Россияда жарандык коомду жана Путинди сындаган көзкарандысыз куугунтуктоолор улантылат;
• мурдагы СССРдин өлкөлөрүндө дагы ушул сыяктуу чаралардын күчөтүлүшүн күтүүгө болот.

Натыйжасыз реакция

Докладда айрым өлкөлөр жана согушчан топтор тарабынан жасалган мыкаачылыктарга глобалдык жооп кайтаруу “акылсыз жана натыйжасыз” болгону белгиленет.

"Дүйнө лидерлери куралдуу кагылышуулардын өзгөрүп жаткан пейзажына каршы күрөшүү жана жарандарды мамлекеттер менен куралдуу топтор тарабынан жасалган үрөй учурган зордук-зомбулуктан коргоо үчүн дароо колдон келгендин баарын жасашы керек", - деп чакырат уюм.

«2014-жыл зордук-зомбулуктун ортосунда калган миллиондогон адамдар үчүн катастрофалык жыл болду. ...Бириккен Улуттар Уюму 70 жыл мурун Экинчи дүйнөлүк согуштун үрөй учурарлык көрүнүштөрүнүн кайталанышына жол бербөө максатында түзүлгөн. Биз азыр масштабдуу зордук-зомбулукту жана ошол зордук-зомбулуктан келип чыккан массалык качкындар кризисин көрүп жатабыз. Заманыбыздагы эң актуалдуу милдеттерди чечүүнүн жолун табуу мүмкүн болгон жок», - деп айтылат билдирүүдө.

Эл аралык Мунапыс уюму өзгөчө көз карандысыз согушчан топтордун, атап айтканда, “Ислам мамлекети” тобунун күчөшүнө тынчсызданууда. 2014-жылы куралдуу топтор кеминде 35 өлкөдө кылмыш жасаган.

Эл аралык Мунапыс уюму БУУнун Коопсуздук Кеңешинин туруктуу беш мүчөсүн геноцид жана башка массалык кылмыштар боюнча вето укугунан баш тартууга чакырат. Укук коргоочу уюмдун айтымында, Россиянын ветону колдонуу коркунучу Коопсуздук Кеңешине Украинадагы кырдаалга байланыштуу натыйжалуу чараларды көрүүгө мүмкүнчүлүк берген жок.