Հնարավո՞ր է մոռանալ մայրենի լեզուն աքսորում

Նույնիսկ որպես մեծահասակ, իսկապես կարող ես կորցնել սեփական լեզվով լիարժեք հաղորդակցվելու ունակությունը: Բայց բացատրելը, թե ինչպես և ինչու է դա տեղի ունենում, այնքան էլ պարզ չէ: Սոֆի Հարդակ, գերմանացի ծագմամբ բրիտանացի, հատուկ համար Air Force Նա պատմեց, թե ինչպես մարդիկ կորցնում են իրենց լեզվական հմտությունները և ինչու են ոմանք ներգաղթի ընթացքում տասնամյակներ ներգաղթելուց հետո կարող են խոսել իրենց մայրենի լեզուն, իսկ մյուսները մոռանում են դա:

Լուսանկարը

Նստելով Լոնդոնի իր բնակարանի խոհանոցում՝ Սոֆին փորձում է հասկանալ, թե ինչ է ուզում ասել Գերմանիայում ապրող եղբայրը՝ նա fremdschämen բառով sms է ուղարկել։ Սոֆին, ով 20 տարի առաջ լքել է հայրենի երկիրը, չի ցանկանում կրկին հարցնել եղբորը, կնոջը հետաքրքրում է հիշել կամ կռահել, թե ինչ է նշանակում այս բառը։ Բայց նա անհարմարություն է զգում իր թյուրիմացության պատճառով, քանի որ դա իր մայրենի լեզուն է։

Երկարաժամկետ արտագաղթողների մեծամասնությանը ծանոթ է այս զգացումը. որքան երկար եք ապրում այլ երկրում, այնքան ձեր մայրենի լեզուն աղքատանում է: Բայց գիտական ​​տեսանկյունից ամեն ինչ այնքան էլ գծային չէ։ Պարզվում է, որ մայրենի խոսքը մոռանալու միտումը միշտ չէ, որ կախված է այլ լեզվական միջավայրում անցկացրած ժամանակից։ Էսեքսի համալսարանի լեզվաբան Մոնիկա Շմիդը, ով ուսումնասիրում է երկլեզուների լեզվի ուսուցումը, ասում է. «Այն պահին, երբ սկսում ես նոր լեզու սովորել, երկու լեզվական համակարգերը սկսում են մրցել միմյանց հետ»։

Խոսքի հմտությունները, միջին հաշվով, մնում են ճկուն մինչև 12 տարի, բայց նույնիսկ 9-ամյա մարդը կարողանում է ամբողջությամբ մոռանալ մայրենի լեզուն, եթե նրան տեղափոխում են մի երկրից, որտեղ խոսվում է: Մեծահասակների հետ ամեն ինչ այլ է: Մեծահասակը շատ դեպքերում երբեք ամբողջովին չի մոռանում հայրենի խոսքը, բացառությամբ տրավմատիկ իրավիճակների:

Շմիդը հարցազրույց է վերցրել տարեց գերմանացի հրեաներից, ովքեր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ փախել են Բրիտանիա և Միացյալ Նահանգներ: Պարզվեց, որ նրանցից նրանք, ովքեր հեռացել են ռազմական գործողությունների առաջին օրերին, շատ տարիներ անց, ավելի լավ են պահպանել իրենց մայրենի գերմաներենը։ Բայց նրանք, ովքեր փախել են, արդեն ենթարկվելով բռնությունների և հալածանքների (մասնավորապես, 1938-ի հրեաների սարսափելի ջարդը, որը տխրահռչակ հայտնի է որպես Kristallnacht), կարծես ջնջել են գերմաներենը իրենց գիտակցությունից և հետո գրեթե չեն խոսել: Գերմաներենը, այն բանի հետ մեկտեղ, որ դա սիրառատ ընտանիքի և տան լեզուն էր, դարձավ սարսափելի հիշողությունների լեզու, և հոգեկանը ճնշեց այն:

Իհարկե, այս օրինակը հազվադեպ բացառություն է։ Որպես կանոն, մեծահասակները դեռ հիշում են իրենց մայրենի լեզուն իրենց ողջ կյանքի ընթացքում՝ անկախ նրանից, թե որտեղ են ապրում և որքան հաճախ են շփվում դրանով: Ինչպես բացատրում է Շմիդը, երկլեզուները պետք է ձևավորեն մի տեսակ անցում լեզուների միջև՝ ամեն անգամ ընտրելով բառ երկու լեզուներից՝ մայրենի և ձեռքբերովի:

Օգտվելով իր սեփական օրինակից՝ Շմիդն ընտրում է երկու բառից՝ «գրասեղան» և «Շրեյբտիշ», որոնք նկարագրում են աղյուսակը: Ընտրությունը տեղի է ունենում այն ​​պահին, երբ Գերմանիայում ծնված և Մեծ Բրիտանիայում ապրող կինը տեսնում է հենց այս աղյուսակը:

Ամեն ինչ կախված է կոնտեքստից, և գերմաներենում նա կընտրի գերմաներեն բառ, անգլերենում նա կընտրի անգլերեն բառ։ Բայց եթե այս մեխանիզմը շատ սահուն չաշխատի, կարող է շփոթություն առաջանալ։ Եվ սա շատ տարածված երևույթ է, հատկապես, եթե դուք խոսում եք մի մարդու հետ, ում վիճակը լեզուների հետ նույնն է, ինչ ձերը:

Սաութհեմփթոնի համալսարանի լեզվաբան Լաուրա Դոմինգեսը ուսումնասիրել է Մեծ Բրիտանիայում բնակվող իսպանացիներին և ԱՄՆ-ում բնակվող կուբացիներին: Իսպանացիները խոսում էին հիմնականում անգլերեն և ապրում էին անգլիախոս երկրի տարբեր մասերում։ Կուբացիներն ապրում էին նույն քաղաքում՝ Մայամիում, որտեղ կար զարգացած իսպանախոս համայնք, և անընդհատ խոսում էին իրենց մայրենի լեզվով։ Բրիտանիայից բոլոր իսպանացիները պարբերաբար փորձագետին ասում էին, որ մոռացել են իրենց մայրենի խոսքերը։ Մինչդեռ Մայամիի կուբացիները նման խնդիր չունեին։ Բայց կա նաև մի հետաքրքիր նրբերանգ՝ բրիտանացի իսպանացիները, որոնք գրեթե չէին խոսում իրենց մայրենի լեզվով, բավականին լավ պահպանեցին իրենց քերականությունը, իսկ կուբացիները ամբողջովին կորցրին այն։ Եվ պատճառը ոչ թե անգլերենն էր, այլ իսպաներենի այլ տարբերակներն ու բարբառները, որոնք նրանք սովորել էին Մայամիում։ ԱՄՆ-ից վերադառնալուց հետո Դոմինգեսն ինքը սկսեց խոսել մեքսիկական առոգանությամբ։

Մասնագետն ընդգծում է, որ մայրենի լեզուն մոռանալը դավաճանություն չէ սեփական արմատներին, այլ բնական գործընթաց, արտագաղթի կյանքի նոր իրականություն։ Բայց հենց նա գնում է հայրենիք, վերանում է և՛ կոնկրետ առոգանությունը, և՛ մոռացկոտությունը՝ լեզուն բավականին հեշտ է վերականգնել։

Սոֆին իմացավ, թե ինչ է նշանակում «fremdschämen» առեղծվածային բառը՝ «դիտել ինչ-որ մեկի անհարմար բան անելը և ամաչել նրա համար»: Ամենայն հավանականությամբ, գրում է կինը, վերջին տարիներին այս բառը տարածվել է գերմաներենում։ Եվ 20 տարի արտերկրում, նա չպետք է զարմանա. Սակայն հեղինակը խոստովանում է, որ տխրում է, որ եղբայրն օգտագործում է մի բառ, որն ինքն այլեւս չի հասկանում։

«Սրա մեջ որոշակի կորստի զգացում կա։ Ամենայն հավանականությամբ, գերմաներենում կա այս զգացողության բառը, բայց դա հիշելու համար ինձ որոշ ժամանակ կպահանջվի»,- ասում է Սոֆին։

Կարդացեք նաև Ֆորումում ամեն օր.

Լեզուների միջավայրի ծուղակներ. Ինչու՞ վտանգավոր է հույսը դնել այն փաստի վրա, որ Միացյալ Նահանգներում անգլերենը ինքնուրույն կգա

Մեկնել ԱՄՆ և չկորցնել. Ինչպես սովորել անգլերեն արտագաղթի համար

Ինչպես սովորել անգլերեն առանց ընդունակությունների և ցանկության. Միջոց նրանց համար, ովքեր «այլևս չեն կարող»

Ցանկանու՞մ եք ավելի կարևոր և հետաքրքիր նորություններ ԱՄՆ-ում կյանքի և Ամերիկա ներգաղթի մասին: — աջակցել մեզ նվիրաբերել! Բաժանորդագրվեք նաև մեր էջին Facebook: Ընտրեք «Առաջնահերթություն ցուցադրման» տարբերակը և նախ կարդացեք մեզ: Նաև մի մոռացեք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիք  իսկ Instagram-Այնտեղ շատ հետաքրքիր բաներ կան։ Եվ միացեք հազարավոր ընթերցողների Ֆորում Օրեկան Նյու Յորք — այնտեղ դուք կգտնեք շատ հետաքրքիր և դրական տեղեկություններ մետրոպոլիայի կյանքի մասին: