Гитлер жастары Сүлеймен: нацистерді неміс екеніне сендірген еврей

1941 жылы Минскіде фашистерді өзінің этникалық неміс екеніне сендіруге қол жеткізген Соломон Перел жазған «Гитлерьюнге Соломон» кітабы Ресейде басылып шықты.

Гроднодан келген 16 жасар еврей жасөспірім Шломо нацистердің қолына түскен. Перелдің айтуынша, немістер оған сенді, өйткені ол неміс тілін өте жақсы біледі.

Сүлеймен Германияда дүниеге келген, Гитлер билікке келген кезде оның отбасы поляк Лодцке көшіп, еврейлерді жергілікті мектептерден қуып шығара бастаған. Кейінірек фашистік Польшаға шабуыл жасағаннан кейін, Перел ағасы Кеңес Одағына кетті, оны Гродно балалар үйіне тағайындады.

Тұтқынға түскеннен кейін Сүлеймен Перел неміс армиясында аудармашы болды, немістерге келген Сталиннің ұлы Яков Джугашвилиді алғашқы сұрау бойынша жұмыс істеді, ол Мәскеу мен Ленинградқа жетті, содан кейін Германияға жіберілді, Гитлер жастар мектебіне (басқарушы партияның жастар ұйымы) келді.

Перелдің өмірбаяны алғаш рет 1989 жылы Германияда жарық көрді. «Идеология немесе дін үшін өз өміріңді құрбан етуге болмайды» деп автор өз кітабының моральдық мәнін осылай анықтайды.

Форум Соломон Перелдің Meduza-ға берген сұхбатындағы кейбір мәлімдемелерін жариялады.

«Әкенің айтқаны орындалмады»

Әкем қоштасты: «Кім екеніңді ұмытпа. Не болса да, есіңде болсын, сен еврейсің және Құдайыңа сену керек»... Біз Минскіге қашып кеттік, бірақ ол қазірдің өзінде қоршалған, сондықтан неміс тексеруінен өтуге тура келді. Еврейлер мен кеңес комиссарлары тұтқынға алынбай, бірден атылды. Кезек маған келгенде неміс солдаты еврейсің бе деп сұрады. Егер мен мойындасам, бес минуттан кейін атып тастайтыны маған түсінікті болды. Ал мен кімнің сөзін тыңдайтынымды – әкемді ме, шешемді ме, құдайыма опасыздық па, әлде тірі қалуды шеше бастадым. Мен әкемнің айтқанын орындамадым, мен өзімді фольксдойче – этникалық неміс деп айттым. Менің жолым болды, солдат маған сенді. [Нұсқауларға сәйкес] ол менің шалбарымды шешіп, сүндеттелгенімді тексеруі керек. Бірақ бұл менің неміс тілін жақсы білгендігімнен шығар. Соғыстан кейін кездескенімізде, мен қарсы тұрғанымда іштей бір дауыс маған сенуін айтты. Сол кезден бастап менің басқа өмірім басталды.

«Мен нацизмнің жеңісіне сендім»

Мен өзімнің атымды Шломодан Йозефке, тегі Пержеллге ауыстырдым - Гитлер жастарына арналған мектеп-интернатта бітірдім, онда мен үш жарым жыл оқыдым. Мен өзімді нағыз нацист сияқты сезіне бастадым. Өзін нацистік идеологиямен байланыстырды, осы өмірге кірісті. Менің жанымда бір жарылыс болды: бір жағынан мен - Шломо, ал екінші жағынан - Жозеф. Бірақ Жүсіп басым болды. Мен нацизмнің жеңісіне сендім, нәсілдік теорияға сендім және шын мәнінде мен еврей екенімді ұмыта бастадым. Бұл қорғаныс механизмі болды. Әрдайым, біреу бір нәрсені сезіне бастағанда, мен бірден толығымен нацистке айналдым.

«Оның еврей екенін мойындады»

Полк дәрігері Хайнц біз душта болған кезде мені зорлағысы келді. Мен өзімді қорғай бастадым, бірақ ол менің үзілгенімді көрді. «Джуп, сен еврейсің!» – деп айқайлады ол. Мен мойындадым және жылай бастадым, ол мені жібермеді. Өйткені, өз кезегінде мен оның құпиясын білдім – ол гомосексуалист. Германияда олар да концлагерьлерге жіберілді. Көп ұзамай Ленинград маңында ол менің қолымда қайтыс болды. Мен досым Ленидің анасына да мойындадым. Анасы бірде менен: «Юп, айтшы, сен нағыз неміссің бе?» - деп сұрады. Мен өзіме не болғанын, қорғаныс механизмдерім қайда екенін әлі білмеймін - мен еврей екенімді мойындадым. Мен бірден бәрі жоғалды деп ойладым, бірақ ол мені полицияға бермеді, сонымен қатар қызыма айтпауға кеңес берді. Лени соғыстан кейін маған тұрмысқа шығып, менімен бірге Израильге барғысы келді. Бірақ мен оған, менің ойымша, неміс қызымен Израильге баруға әлі ерте екенін айттым. Мен оны жақында көрдім, ол өте әдемі әже және Ванкуверде тұрады.

«Азғындықпен өмір сүрген жақсы»

Иә, әкем маған еврей болып қалуды айтты, бірақ ең қасиетті нәрсе – дін емес, адамдардың өмірі. Израильде мені өмірім үшін дініме опасыздық жасағаным үшін әңгімемді әдепсіз деп айыптады. Олар маған: «Мен солдатқа: «Мен евреймін, мені өлтір» деп айтуым керек еді. Бірақ моральдық өлгенше, азғындықпен өмір сүрген жақсы. Өмірді сақтау үшін кейде өтірік айтуға болады. Ең бастысы, басқа өмірдің құнына өз өміріңді сақтап қалмау. Сіз ешкімді өлтіре алмайсыз. Кетіп өтуге болмайтын қандай да бір шекара бар. Мен ешкімді өлтірген жоқпын. Рас, мен 16 жаста едім, солдат емес едім, ол кезде қаруым да жоқ еді. Мен өз дінімнің шегінде әрекет еттім деп ойлаймын. Еврейлердің ең маңызды заң шығарушысы Маймонид өмір сүру құқығы барлық басқа заңдар мен ережелерден жоғары екенін айтты.

«Мен батыр болғым келмеді, мен антиқаһарман болдым»

Туыстарына көмектесу мүмкін болмады. Мен геттодан трамваймен арнайы саяхат жасадым, бірақ аялдамалар болмады, шығу мүмкін болмады. Мен оларды құтқаруға бармадым - мүмкін емес еді. Шықсам да, әке-шешеммен қайда баруға болады? Орманға? Гитлер жастар интернатына? Мен анамды қайтадан көргім келді, немесе одан да гөрі, ол мені тірі көріп, бақытты болып өлуі мүмкін еді. Мен ешқашан ешқандай диверсия жасауды, немісті өлтіруді жоспарламадым. Мен де сол кезде өлетін едім. Мен бір кездері Гитлерді майданда көрдім. Мүмкін мен оны атып алар едім, бірақ мен бұл туралы ешқашан ойламаппын. Мүмкін, содан кейін мен тарихқа алтын әріптермен енер едім, бірақ мен жай ғана Холокосттан аман қалғым келді. Мен батыр болғым келмеді. Мен антихерон едім, анамның айтқаны бойынша өмірімді сақтағым келді.

«Насихаттың құрбанына айналудан қалай аулақ болуға болады»

Мен нацистік және кеңестік насихаттың құрбаны болдым, Гроднодағы балалар үйінде мен нағыз ізашар болдым. Ол дін халық үшін апиын екенін айтты. Мен соған сендім. Содан кейін мен Ұлттық социализмнің құрбаны болдым. Жалпы, мен ХХ ғасырдың барлық идеологияларын - социализмді, коммунизмді, фашизмді, ұлттық социализмді, сионизмді - аман алып, Сүлеймен болдым ... Мен әлі атеист болып қала бердім және дін уәде еткен нәрсені орындамайды деп ойлаймын. Дін бүгінде адамзатты екіге бөледі.

«Мен ерте ме, кеш пе қашатынымды білдім»

Немістермен бірге майданда болғанымда төрт рет Ресей жағына өткім келді. Бұл нәтиже бермеді, бірақ мен қаладым. Мен кеңес жауынгерлеріне де: «Мен сендермен біргемін» деп айтар едім. Кеңес тұтқындарына көмектестім, қолымнан келгенше нан мен шұжық бердім... Израильде Құдай барлық жерде, ол Освенцимде де болды дейді. Бірақ сонша еврей сонда қалай өлтірілді? Менің жолым болды, әрине, бірақ менде әлі де жақсы түйсігі мен түйсігі болды. Құдай маған көмектесті деп айтуға болады. Бірақ егер солай болса, онда неге ол маған көмектесті?